sosyal dışlanma ne demek?

Sosyal dışlanma, toplumsal dışlanma ya da sosyal marjinalizasyon, toplum içinde karşılaşılan engeller ve toplumun dışına itilme durumlarını anlatan bir terimdir. Avrupa'da yaygın olan bu terim ilk olarak Fransa'da kullanılmıştır. Eğitim, sosyoloji, psikoloji, siyaset ve ekonomi gibi çeşitli disiplinlerde kullanılır.

Sosyal dışlanma normal şartlar altında toplum içinde farklı bir grubun üyelerinin sahip olduğu ve toplumla sosyal bütünleşme için temel olan barınma, çalışma, sağlık, medeni haklar, demokratik süreçlere katılım ve eşit yargılanma hakkı gibi çeşitli haklara, olanaklara ve kaynaklara bazı bireylerin ya da grupların erişiminin sistematik olarak engellenmesi sürecidir.¹

Sosyal dışlanma sonucunda ortaya çıkan yabancılaşma ya da medeni haklardan mahrumiyet kişilerin toplumsal sınıfına, ırkına, derisinin rengine, eğitim düzeyine, çocukluk ilişkilerine, yaşam standartlarına ya da giyim tarzları ile bağlantılı olabilir. Ayrımcılığın bu şekilde dışlayıcı şekilleri aynı zamanda engellilere, azınlıklara, LGBT topluluğuna, uyuşturucu kullananlara, yaşlılara ya da gençlere uygulanabilmektedir. Bir toplumda algılanan normlardan sapma gösteren herkes dolayısıyla sosyal dışlanmanın muğlak ya da bariz şekillerinden birine maruz kalabilmektedir.

Sosyal dışlanmadan etkilenen bireyler ya da gruplar, bunun sonucunda yaşadıkları toplumda ekonomik, sosyal ve siyasal yaşama tümüyle bütünleşmekten engellenmiş olmaktadırlar.